โรงงานกล่องกระดาษรายหนึ่งทักมาว่า “ขอคำปรึกษาด่วนครับ พรุ่งนี้ต้องจ่ายค่ากระดาษล็อตใหญ่ แต่ลูกค้าจ่ายเช็คอีก 45 วัน” เขาไม่ได้ขาดออเดอร์—ตรงกันข้าม งานล้นมือ—แต่รอบเงินสด ไม่ตรงกัน ระหว่าง “เงินออกวันนี้” กับ “เงินเข้าเดือนหน้า” นี่คือโจทย์คลาสสิกของ SME ไทย
เราเริ่มไม่ใช่ด้วยการหาเงินก้อน แต่ด้วย แผนเสริมสภาพคล่องแบบ ‘วงเงินพอดีงาน’ ผ่าน OD (Overdraft) และ Factoring (เปลี่ยนใบแจ้งหนี้เป็นเงินสด) ซึ่งเป็น แหล่งเงินทุนหมุนเวียน ที่ออกแบบมาเพื่อ
วงเงินระยะสั้นโดยแท้—ดึงเท่าที่จำเป็น ใช้ให้ตรงงาน แล้วคืนเมื่อเงินขายเข้า ลดต้นทุนดอกเฉลี่ยให้ต่ำที่สุด และเก็บหลักฐานการใช้–คืนให้ “สวย” ต่อเนื่องเพื่อรอบอนุมัติต่อไป (ภาพรวมฝั่งธนาคารมอง OD คือวงเงินสำรองสภาพคล่องพร้อมใช้ จ่ายดอกเฉพาะส่วนที่ดึงจริง)
บริบทปีนี้ก็ย้ำว่า ต้องเตรียมให้ดี: ภาพรวมสินเชื่อระบบธนาคาร Q2/2568 ยังหดตัว -0.9% YoY โดยเฉพาะพอร์ต SME ที่ตึงตัวกว่าธุรกิจใหญ่—เอกสารที่โปร่งใสและการใช้วงเงินอย่างมีวินัยจึงเป็น “ตัวชี้ขาด” ของการเข้าถึง
สินเชื่อเพื่อผู้ประกอบกิจการ และเงื่อนไขที่เหมาะสมกว่า, ไม่ใช่แค่การยื่นคำว่า “ด่วน” เฉย ๆ
ขั้นตอนที่ 1: จับอาการเงินสด—แล้วเลือกเครื่องมือให้ “ตรงงาน”
เรากับเจ้าของโรงงานนั่งไล่ วงจรเงินสด แบบง่าย: สั่งกระดาษ → ผลิต → ส่งของ/วางบิล (เครดิตเทอม 45 วัน) → เงินเข้าบัญชี ช่วง “คอขวด” คือ 45 วันนี้เอง
• หากค่าใช้จ่ายกระจุกช่วงสั้นและต้องหมุนทุกวัน–ทุกสัปดาห์ ให้เปิด OD เป็น “กันชน” สภาพคล่อง—ดึงเท่าที่ต้องใช้ พอ เงินเข้า = วันคืน ดอกเฉลี่ยจะต่ำลงเอง (ธนาคารไทยให้คำอธิบาย OD ว่าเป็นวงเงินสภาพคล่องพร้อมใช้และชำระคืนได้ยืดหยุ่น)
• หากมี ใบแจ้งหนี้/PO ที่เอกสารสะอาด และอยากเร่งเงินสดเฉพาะบางใบ ให้ใช้ Factoring/Invoice Financing เปลี่ยนสิทธิรับเงินเป็นเงินสด—เหมาะเมื่อคู่ค้าคือบริษัทใหญ่และประวัติชำระดี (อินโฟกราฟิก “Digital Factoring” ของ ธปท. อธิบายโฟลว์ Seller–Buyer–Factor ได้ชัด)
บทเรียน: อย่าเอาวงเงินสั้น (OD) ไปลงทุนยาว และอย่า “แฟคตอริ่งทุกใบ” จนต้นทุนค่าธรรมเนียมบาน—เลือกเฉพาะใบที่ “จำเป็นและคุ้ม” ต่อรอบผลิตจริง ๆ
ขั้นตอนที่ 2: คำนวณ “วงเงินพอดีงาน” (ไม่มาก–ไม่น้อยไป)
เราใช้สูตรฐาน: OD เริ่มที่ 1.0–1.5× ค่าใช้จ่ายคงที่/เดือน + สำรอง 10–15% เผื่อดีเลย์จากลูกค้า และตั้ง “เพดานการใช้จริง (Utilization)” ไม่เกิน ~70% ของวงเงิน เพื่อหลีกเลี่ยงสัญญาณ “ตึงมือถาวร” ในสายตาธนาคาร จากนั้นวางกฎทอง “เงินเข้า = วันคืน” ให้ปิดยอด OD อย่างน้อยไตรมาสละครั้ง (ธนาคารมองการปิดยอดสม่ำเสมอเป็นสัญญาณสุขภาพสภาพคล่องที่ดีของลูกหนี้ธุรกิจ)
ส่วน Factoring เราจะคัดเฉพาะใบที่ (1) ลูกหนี้การค้าคุณภาพ (2) เอกสารครบตั้งแต่ PO/DO/ใบกำกับภาษี (3) วงเงินที่ได้ทำให้รอบผลิต “เดินต่อ” ได้จริง และ (4) ค่าธรรมเนียมต่อวัน คุ้มกว่า ดอกเบี้ยการดึง OD ยาวเกินเหตุ (ความรู้พื้นฐานเรื่อง Factoring/Invoice Financing: การเปลี่ยน Invoice เป็นเงินสดล่วงหน้า 70–90% แล้วหักค่าธรรมเนียมเมื่อคู่ค้าชำระ)
ขั้นตอนที่ 3: จัดเอกสาร 3 ชุดให้ “เล่าเรื่องเดียวกัน”
ความเร็วในการอนุมัติ
สินเชื่อเพื่อธุรกิจไม่ต้องมีหลักทรัพย์ค้ำ มักชนะกันที่ ความพร้อมของข้อมูล
• สเตทเมนต์ 6–12 เดือน: ให้เห็นเงินเข้า–ออกจริง
• ภาษี/งบย่อ: ให้เห็นรายได้ที่ยืนยันได้
• หลักฐานงาน (PO/DO/Invoice/ใบเซ็นรับของ): ให้เห็นว่าเงินจะ “เข้าแน่” ตามสัญญา
เมื่อเอกสาร 3 ชุดนี้สอดคล้องกัน เจ้าหน้าที่สินเชื่อจับ “ภาพรวมธุรกิจ” ได้ในหน้าเดียว—เร็วกว่าและน่าเชื่อถือกว่า (BOT ระบุในรายงานเครดิตคอนดิชันว่า มาตรฐานปล่อยกู้ยังเข้ม โดยเฉพาะฝั่ง SME)
ขั้นตอนที่ 4: ดันตัวชี้วัดให้ผ่าน—DSCR/DSO/Utilization
• DSCR (ความสามารถชำระหนี้) ≥ 1.2–1.3 คือ sweet spot ที่หลายธนาคารสบายใจ หากยังต่ำ ให้ “ยืดงวดสั้นให้ตรงฤดูกาลผลิต” หรือ “ลดฟิกซ์คอสต์ที่ไม่จำเป็น”
• DSO (อายุเก็บหนี้) ยิ่งต่ำ ธนาคารยิ่งมั่นใจว่าเงินเข้าทันรอบ—ทำได้ด้วย SOP “วันส่งของ = วันวางบิล”, เก็บหลักฐานรับมอบครบ, และต่อรอง early-payment กับคู่ค้าหลัก
• OD Utilization อย่าใช้เต็มเพดานยาว ๆ เพราะถูกตีความว่า “ตึงมือ” ให้รักษาเฉลี่ยไม่เกิน ~70% และมี “วันปิดยอด” เป็นระยะ
สามตัวชี้วัดนี้ คือ ภาษากลาง ระหว่างธุรกิจคุณกับผู้ปล่อย สินเชื่อเพื่อธุรกิจ—คุยกันรู้เรื่องใน 10 นาที และมีผลจริงต่อเพดานวงเงิน/ราคาเงินกู้ในรอบถัดไป (อ้างอิงคอนเทนต์ผลิตภัณฑ์ OD ของหลายธนาคารไทยว่าชำระคืนยืดหยุ่น และมักรีวิววงเงินรายปีตามพฤติกรรมใช้–คืน)
ขั้นตอนที่ 5: “คู่มือเลือกใช้” OD vs Factoring แบบสนามจริง
เมื่อไหร่ควรใช้ OD
• ค่าใช้จ่ายถี่ (วัตถุดิบ/ค่าแรง/ค่าส่ง) และยอดขายกระจายทั้งเดือน
• ต้องการความยืดหยุ่น—ดึงปุ๊บใช้ได้ทันที ชำระคืนเมื่อเงินเข้า
• มีวินัยบันทึก เงินเข้า = วันคืน และปิดยอดตามรอบ
เมื่อไหร่ควรใช้ Factoring/Invoice Financing
• มีใบแจ้งหนี้จากลูกค้าคุณภาพ เครดิตเทอมยาว 30–90 วัน
• ต้อง “เร่งเงินสดเฉพาะใบ” เพื่อไม่ให้สายการผลิตสะดุด
• เอกสารการขายครบถ้วน ตรวจทานได้ตั้งแต่ต้นน้ำ–ปลายน้ำ (PO→ส่งของ→วางบิล)
ผสมกันอย่างไรให้คุ้ม
ให้ OD เป็นฐานหมุน—ปิด–เปิดตามรอบเงินเข้า แล้วใช้ Factoring “เสริมเฉพาะช่วงพีก” ที่มีใบแจ้งหนี้สะอาด เพื่อหลีกเลี่ยงการดึง OD ค้างนานเกินจำเป็น (แนวคิด factoring ใช้ใบแจ้งหนี้เป็นหลักประกันเร่งเงิน—สอดคล้องทั้งแหล่งความรู้ของเอกชนและสื่อสากล)
ขั้นตอนที่ 6: ต่อท่อ “แหล่งทุนสาธารณะ” ให้ถึง—ถ้าหลักทรัพย์ไม่พอ
หลายกิจการเอกสารดี แต่วงเงินยังติดเพดานเพราะ “หลักประกันไม่พอ” ทางเลือกคือคุยธนาคารที่มีโครงการร่วมกับสถาบันรัฐและรัฐวิสาหกิจ เช่น
• SME D Bank ซึ่งประกาศเดินเครื่องปล่อยสินเชื่อ–เสริมสภาพคล่องต่อเนื่องตามนโยบาย “Quick Big Win” ตลอดปี 2568 (ข่าวล่าสุดรายงาน 3 ไตรมาสพาเข้าถึงแหล่งทุนกว่า 5.7 หมื่นล้านบาท)
• EXIM BANK สำหรับผู้ส่งออก: มีบริการเทรดไฟแนนซ์/ประกันการส่งออก/โซลูชันทำเงินเข้าให้เร็วขึ้นตามเอกสารการค้า ถ้าธุรกิจคุณเกี่ยวข้องกับต่างประเทศ ลองเช็กแพ็กเกจที่ตรงบริบทงาน
แนวคิดคือ “เอกสารพร้อมก่อน” แล้วค่อยคุยท่อทุน—คุณจะคุยง่ายขึ้นมาก
เคสโรงงานกล่อง: 10 วันพลิกเกมเงินสด
เราตั้ง OD 2.0 ล้านบาท ตามสูตร “1.3× ค่าใช้จ่ายคงที่/เดือน” และกฎ เงินเข้า = วันคืน พร้อมคัด แฟคตอริ่ง เฉพาะ 3 ใบ (ลูกหนี้การค้าคุณภาพ เครดิตเทอม 60 วัน) เพื่อหลีกเลี่ยงการดึง OD ยาวเกินจำเป็น สองสัปดาห์ถัดมา สายการผลิต ไม่สะดุด ยอดดอกเฉลี่ยต่อเดือน ลดลง เพราะยอด OD ถูกโปะตามแผน และเมื่อครบ 3 เดือน ธนาคาร “รีวิววงเงิน” แล้ว เพิ่มเพดาน จากหลักฐานใช้–คืนที่เป็นระบบ (สอดคล้องวิธีการใช้งานผลิตภัณฑ์ OD ของธนาคารไทย—ยืดหยุ่นและทบทวนวงเงินรายปี)
เช็กลิสต์ “เสริมสภาพคล่อง” ที่ลงมือได้วันนี้
• ทำแผนเงินสด 1 หน้า: ยอดรับ–จ่ายหลัก, จุดตึง, ใบงานรอเงินเข้า
• ตั้ง OD ให้พอดีงาน (ใช้จริง ≤70% ของวงเงิน) และล็อก “เงินเข้า = วันคืน”
• คัดใบ Factoring เฉพาะใบสะอาด–คุ้ม ช่วยช่วงพีก
• ดัน DSCR ≥1.2–1.3 และลด DSO ด้วย SOP “วันส่งของ = วันวางบิล”
• รวมเอกสาร สเตทเมนต์–ภาษี–PO/DO/Invoice ให้เล่าเรื่องเดียวกัน
• ถ้าหลักทรัพย์ไม่พอ ลองต่อท่อ SME D Bank/EXIM ตามบริบทธุรกิจคุณ
รายละเอียดเชิงขั้นตอนและตัวอย่างการใช้งาน OD/Factoring สำหรับ เสริมสภาพคล่อง แบบ “เร็วและยั่งยืน” อยู่ในบทความหลัก:
สินเเชื่อSMEระยะสั้นเสริมสภาพคล่องสำหรับธุรกิจ (EasyCashflows) — กดอ่านต่อที่หน้านี้ แล้วนำเช็กลิสต์ไปลงมือได้ทันทีในกิจการคุณ.
ผู้เขียน
หัวข้อ: เสริมสภาพคล่องด้วย OD/Factoring: สินเชื่อระยะสั้น สำหรับ SME (อ่าน 175 ครั้ง)